FVJ   |  e-ISSN: 2602-4225

Cilt 8 Sayı 1 (Haziran 2024)

Sayı Bilgileri

Cilt/Volume: 8 Sayı/Issue: 1 Yaz/Summer 2024

ss. i - vi

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

The Change Model of the Relief within the Scope of Anthropogenic Geomorphology using Geographical Information Systems and Remote Sensing Techniques on the Coasts of Izmit Gulf and its Surroundings

S. Murat Uzun

ss. 1 - 17

Özet

Internal and external factors shape geomorphological elements and processes and vary temporally and spatially. However, today, geomorphological conditions and topographic surfaces are being changed and reshaped by many anthropogenic factors such as settlement, industry, transportation, mining, and tourism. This situation, which leads to the emergence of anthropogenic geomorphological conditions, can be examined with different methods and techniques. This study used Geographical Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) techniques to determine the intensity of relief change within the scope of anthropogenic geomorphology on the coasts of the Gulf of Izmıt and its immediate vicinity. The anthropogenic relief change model used in the study consists of 6 steps. The model includes the preliminary estimation findings of the factor maps with the weighted overlay method, Landsat satellite image analyses, photo analyses, and measurement-observation data on land and satellite images. In the study, preliminary finding data for relief change were produced from the slope, topographic relief, land use, distance to the main road, and road density data of the study area. Then, satellite images of 1980, 1990, 2000, 2010, and 2020 were analyzed, and a relief change intensity map of anthropogenic origin was obtained by making measurements at 60,000 points through field studies and satellite images. The applied model determined that the intensity of relief change due to anthropogenic origin is high in 22% of the Gulf of Izmit coasts and its immediate surroundings. The findings determined a high density of relief change in transport, industrial and residential areas, and coastal filling areas in areas with high slope values.

Anahtar Kelimeler: Anthropogenic Geomorphology, The Gulf of Izmıt Coasts, , Change Model of the Relief, Geographic Information Systems (GIS), Remote Sensing (RS).

Türkiye Türkçesi Sözcük Tasniflerinde Eylemsilerin Görünümü Üzerine

Elif Arı & Ahmet Akçataş

ss. 18 - 29

Özet

Türkiye Türkçesi gramer çalışmalarında sözcük türlerinin tasnifi konusu, uzlaşı sağlanamayan bir gramer alanıdır. Tanzimat döneminden itibaren yapılan gramer çalışmaları, Arap dilbilgisi kurallarından Batı dillerinin etkisine kadar geniş bir yelpazede şekillenmiştir. Türkiye Türkçesinde sözcük türleri genellikle isim ve fiil olmak üzere iki ayrı grupta incelenir, ancak tasniflerdeki kriterler her araştırma için farklılık gösterir. Bu makalede, eylemsilerin genellikle fiil başlığı altında incelendiği ve hangi sözcük türüne dahil edildiği konusundaki tartışmalar ele alınmıştır. Eylemsiler, eylem sözcük türünden türeyen ancak eylemin tüm özelliklerini taşımayan sözcüklerdir. Genellikle çekimsiz fiiller olarak adlandırılırlar ve kişi veya zaman unsuru taşımazlar. Eylemsilerin yapısal olarak isimlere daha yakın olduğu ve genellikle isim, sıfat veya zarf gibi işlevler üstlendikleri gözlemlenir. Ancak, tüm tasniflerde eylemsilerin tam olarak hangi kategoriye dahil edildiği net değildir. Makalede, çeşitli dilbilimcilerin eylemsileri nasıl tanımladığı ve ne şekilde sınıflandırmalara dahil ettikleri incelenmiştir. Bazı dilbilimciler eylemsileri isim, sıfat ve zarf gibi ad türüne yakın olarak değerlendirirken, diğerleri ise fiil türü altında ele almaktadır. Bu çeşitlilik, eylemsilerin dilbilgisel yapı içindeki konumunun henüz net olarak belirlenmediğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, eylemsilerin dilbilgisel tasnif içindeki yeri konusunda hala tam bir uzlaşı sağlanamamıştır. Eylemsi yapılarının fiil mi yoksa isim mi olduğu konusundaki tartışmalar devam etmekte olup, bu alanda daha fazla akademik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu makale, Türkçe gramerinde sözcük türlerinin tasnifi içerisinde eylemsilerin karmaşıklığını ve işleniş çeşitliliğini açığa çıkarmaktadır. Ayrıca, eylemsilerin Türkçe gramerindeki rolüne dikkat çekerek, eylemsilerin fiil mi yoksa isim mi olduğu konusundaki tartışmaları vurgulamaktadır. Türkçe gramer çerçevesinde eylemsilerin yapısal ve işlevsel rollerini daha iyi anlamak için devam eden araştırmaların gerekliliğini vurgular.

Anahtar Kelimeler: Eylemsi, Sözcük, Ortaç, Ulaç, İsim-fiil

İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretiminde Oyunlaştırma Yönteminin Akademik Başarıya ve Tutumlara Etkisi

Mehmet Akif İnesi & Adem Sezer

ss. 30 - 40

Özet

Bu araştırmada ilkokul dördüncü sınıf düzeyinde oyunlaştırma yöntemiyle işlenen sosyal bilgiler dersine ilişkin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma katılımcıları uygun örnekleme yoluyla seçilmiştir. 2021-2022 eğitim öğretim yılında kamu ilkokulu 4/B ve 4/C sınıflarında öğrenim gören 83 (deney:42, kontrol:41) öğrenci katılmıştır. Nicel veri toplama aracı olarak “Akademik Başarı Testi” ve “İlkokul Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel veriler; betimsel istatistik, parametrik testlerden tekrarlı ölçümler için tek yönlü ANOVA (One way ANOVA for repeated Measures) ve ilişkili örneklemler için T-testi (Paired Samples T-tests); non-parametrik testlerden Mann – Whitney U ve Wilcoxon ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre oyunlaştırma ile işlenen sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerde akademik başarıyı arttırdığı ve sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: Oyunlaştırma, Sosyal bilgiler, Eğitim, Akademik başarı, Tutum

İlköğretim 2 ve 3. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Okuma Metinlerindeki Söz Varlığı

Hasan Hüseyin Gök & Betül Kırhallı Gök

ss. 41 - 54

Özet

Bu çalışmada İlköğretim 2 ve 3. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma metinlerindeki söz varlığı araştırılmıştır.  Araştırma nitel tarama modelinde olup doküman inceleme yöntemi ile veriler analiz edilmiştir. Bu alanda uzman görüşü alınarak araştırmanın geçerlilik ve güvenirliliği sağlanmıştır. Araştırma için seçilen ilköğretim 2 ve 3. sınıf Türkçe ders kitaplarının temalarında yer alan okuma metinlerde geçen deyim, atasözü ve kalıp sözlerin neler olduğu ortaya konmuştur. Araştırma bulgularında her iki ders kitabının okuma metinleri incelendiğinde sadece 2.sınıf Türkçe ders kitabında bir adet atasözünün geçtiği tespit edilmiştir.  2.sınıf Türkçe ders kitabında 104, 3.sınıf Türkçe ders kitabında ise 84 deyimin yer aldığı görülmüştür. 2.sınıf Türkçe ders kitabının okuma metinlerinde 19, 3.sınıf Türkçe ders kitabının okuma metinlerinde ise 35 adet kalıp söz tespit edilmiştir. Bulgulardan hareketle ders kitaplarının okuma metinlerinde kültür aktarma, iletişim kurma ve anlamlandırmada önemli bir yeri olan kalıp sözlerin ders kitaplarında daha fazla kullanılması gerektiği söylenebilir. Öğrencilerin hazır bulunuşluğu dikkate alınarak ders kitaplarında somut anlamlı atasözlerinden başlanarak soyut anlamlı atasözlerini de içinde barındıran metinlere yer verilmesi uygun olacağı düşünülmektedir. Sınıf seviyesi dikkate alındığında 3.sınıf Türkçe ders kitabında 2.sınıf Türkçe ders kitabına göre daha fazla deyimin kullanılması gerekmektedir. Türkçe ders kitaplarında nicelik olarak kullanılması gereken deyim, atasözü ve kalıp sözlere yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Bu çalışmalardan ortaya çıkan sonuçlar hazırlanan Türkçe ders kitaplarına rehberlik etmelidir.  Türkçe ders kitaplarının okuma metinlerinde kültür aktarma, iletişim kurma ve anlamlandırmada önemli bir yeri olan atasözleri ve kalıp sözlere az yer verilmesi iletişim kurma ve kültür aktarımı sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu konuda ilkokul Türkçe ders kitaplarında geçmesi istenen atasözleri ve kalıp sözler konusunda çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Eğitim Bilimleri, Deyim, Atasözü, Kalıp Söz, 2.Sınıf Türkçe Ders Kitabı, 3.Sınıf Türkçe Ders Kitabı.

A Philosophical Review on the Issue of Whether the Cognitive Value of An Artwork Contributes to Its Aesthetic Value

Göksel Yıkmış & Kübra Nur Noyan

ss. 55 - 60

Özet

In this article, it is aimed to clarify the issue of the possibility of cognitive value contribution to the aesthetic value of an artwork. In this context, it is considered what the underlying factors are in perceiving and value attribution process in developing cognitive value and aesthetic epistemological aspects with reference to cognitivism and anti-cognitivism thought. Accordingly, comparison of these two main concepts was made by looking into different approaches and explanations about art and perceived knowledge about an art piece. Thus, at the same time, it was tried to illustrate the role of two groups as known “cognitivists” and “anti-cognitivists” by considering their “comfort zones” in the possibility of cognitive value contribution to the aesthetic value of an artwork.

Anahtar Kelimeler: Cognitive value, Cognitivism, Anti-cognitivism, Aesthetic value, Artwork