Azerbaycan Milattan önce VII. yüzyılda Sakaların bölgeye göç etmesiyle Türklere vatan olan coğrafi ve stratejik bakımdan önemli bir bölge olmuştur. Anadolu coğrafyası dışında kalan Oğuz veya Türkmen kabilelerinin büyük kısmı bu topraklarda yaşamaktadır. Azerbaycan sınırları içerisinde yaşayanlar da millet bakımından Türk sayılmaktadırlar. Dil bakımından da bölge halkı Anadolu Türkçesine yakın bir şive ile konuşmaktadır. Azerbaycan tarih boyunca etnik köken bakımından yeni grupların oluştuğu ve eskilerin tarih sahnesinden silindiği coğrafya olmuştur. Azerbaycan’da XIII. yüzyılın ilk yarısının ortalarında Türk nüfusu yoğunlukta idi. Nüfusun ekseriyetini Türkmenler ve Celâleddin Harzemşah ile birlikte bölgeye gelen Türkler oluşturmuştur. Moğol istilasının başlamasıyla birlikte bu Türk boyları doğu Anadolu’ya göç etmiştir. Moğol kabileleri, Avrasya’nın uçsuz bucaksız topraklarındaki göçleri sırasında, yerli halkla kaynaşmış ve anavatanlarında yaşadıkları yer adlarını göç ettikleri yerlere vermişlerdir. Bu nedenle, hem Moğolistan’da hem de Moğolların işgal ettikleri yerlerde aynı coğrafi isimlerin hala mevcut olması bir tesadüf değildir. Moğol İstilası’nın başladığı sürece kadar bölgeye yerleşen Türk kavimleri yerleştikleri bölgelerde çeşitli izler bırakmışlardır. Azerbaycan ve İran coğrafyasına Hülâgû Han öncülüğünde kalabalık bir orduyla gelen Moğollar, İlhanlı Devleti’nin tesis edilmesiyle bu coğrafyada yaşamaya başlamışlardır. Göçebe Moğol halkı İlhanlı hükümdarı Gazan Han’ın uyguladığı reformlar sonucu yerleşik yaşama geçmiş ve yaşadıkları coğrafyada yerli halkla kaynaşmışlardır. Bu süreçte yerli halk Moğollardan etkilenirken Moğollar da yerli halkın kültürünü benimsemeye başlamıştır. Azerbaycan merkezli kurulan İlhanlı Devleti zamanında Moğollar yaşadıkları yerlere kendi isimlerini de vermişlerdir. Bu açıdan günümüz Azerbaycan sınırları içerisinde birçok Moğol isimli yerleşim yeri bulunmaktadır. Bu çalışmada Azerbaycan’ın demografik yapısını Moğol istilası öncesi ve İlhanlı Devleti dönemi olarak iki başlık altında ele aldık.