Orjinal Araştırma Makalesi | Open Access
Gelecek Vizyonlar Dergisi 2024, Vol. 8(2) 188-203
Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknolojiyle İlgili Araştırma Eğilimlerinin İncelenmesi
pp. 188 - 203 | DOI: https://doi.org/10.29329/fvj.2024.1094.10
Publish Date: Aralık 30, 2024 | Number of Views: 16/32 | Number of Download: 28/34
Abstract
Bu çalışma; Türkiye'de sosyal bilgiler eğitim alanında teknoloji ile ilgili olan lisans üstü tezlerin değerlendirilmesi amacını yapmayı hedefliyoruz. Gerçekleştirilmiş bu çalışma ile teknoloji ile ilgili sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılmış olan lisans üstü tezlerin daha çok hangi yoğunlaştığı, lisans üstü tezlerde en fazla tercih edilen kırılmalar neler olduğu, yıl ve tezlerin türü açısından nasıl bir dağılım gösterdiği gibi örnekler aranmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Söz konusu araştırma kapsamında yer alan taramaları için “sosyal bilgiler” ve “sosyal bilgiler” anahtar kavramları ile “Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi” veri tarama işlemleriyle ilgili teknoloji konusu ile ilgili ve açık erişimli olan 182 adet lisansüstü tez belirlendi. Verilerin analizine göre sosyal bilgiler eğitimi alanında teknoloji konusu ile ilgili ilk lisansüstü çalışma 2009 yılında tamamlanmıştır. Yıllara göre performansa göre 2019 yılından bu yana bir dalgalanma yaşansa da, ciddi bir artış yaşandı. Lisansüstü tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans seviyesi olduğu ve yinelenen lisans sistemi tezlerinde en sık kullanılan araştırma yönteminin güzel araştırma yöntemleri olduğu, en az ise karma araştırma yöntemlerinin yönteminin belirlendiği. Lisansüstü tezlerde yoğun olarak başarı, ilgi ve tutum konu başlıklarının ele alındığı buna karşılık öğretim programı ile ders kitaplarına yönelik aileler ise daha geri planda tutuldu. Elde edilen bulguların ileride yapılacak ulusal ve uluslararası yayınların tamamının incelenmesi; lisans üstü tezlerde karma araştırma yöntemlerine daha fazla yer ve doktora düzeyinde daha kapsamlı ağırlık şeklinde öneriler sunulmuştur. Yine daha sonra yapılan incelemelerde, farklı ders branşlarındaki durumların incelenmesi ve karşılaştırmaların planlama planlarında bulunulmuştur.
Keywords: Sosyal bilgiler dersi, Teknoloji, Nitel araştırma, Tematik analiz
APA 7th edition
Tatliesme, S., & Gurgil, F. (2024). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknolojiyle İlgili Araştırma Eğilimlerinin İncelenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 8(2), 188-203. https://doi.org/10.29329/fvj.2024.1094.10
Harvard
Tatliesme, S. and Gurgil, F. (2024). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknolojiyle İlgili Araştırma Eğilimlerinin İncelenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 8(2), pp. 188-203.
Chicago 16th edition
Tatliesme, Sueda and Fitnat Gurgil (2024). "Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknolojiyle İlgili Araştırma Eğilimlerinin İncelenmesi". Gelecek Vizyonlar Dergisi 8 (2):188-203. https://doi.org/10.29329/fvj.2024.1094.10
Akgün, İ., & Akgün, M. (2021). Sosyal bilgiler eğitiminde teknoloji kullanımına yönelik tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 227-247.
Aksin, A. (2020). Sosyal bilgiler öğretiminde yenilikçi teknoloji kullanımı. Y. Ayaydın (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde teknolojinin kullanımı: uzaktan eğitim için alternatifler içinde (s.35-61). İstanbul: Yeni İnsan.
Altan, M. Z. (1998). Eğitim fakülteleri, teknoloji ve değişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(15), 295-304.
Atalmış, S., & Şimşek, G. (2022). Sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretmenlerinin WEB 2.0 araçlarını kullanım yeterlilikleri. Journal of Innovative Research in Social Studies. 5(1), 1-19. DOI: https://doi.org/10.47503/jirss.1039178
Atıcı, B., & Yıldırım, S. (2010, 10-12 Şubat). Web 2.0 uygulamalarının E-Öğrenmeye etkisi. Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Muğla. Türkiye
Aydın, F., & Silik, Y. (2018). Teknoloji okuryazarlığı: tarihsel bir betimleme. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 107-126.
Bağ, H., & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 281-303
Bağ, H., & Çalık, M. (2018). İlkokul 4. sınıf düzeyindeki fen eğitimi araştırmalarının tematik içerik analizi. İlköğretim Online, 17(3), 1353-1377.
Bozkurt, A. (2013). Açık ve uzaktan öğretim: Web 2.0 ve sosyal ağların etkileri. Akademik Bilişim, 13(23-25). 689-694.
Braun, V. ve Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. S. N. Şad, N. Özer ve A. Atli (Çevirenler). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898. DOI: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m
Çelik, T. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Web 2.0 uygulamalarıyla biçimlendirici değerlendirme deneyimlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(231), 173- 198.
Demir, A. (2018). Endüstri 4.0'dan eğitim 4.0'a değişen eğitim öğretim paradigmaları. Electronic Turkish Studies, 13(15), 147- 171. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13480
Demir, D., Özdinç, F., & Ünal, E. (2018). Eğitim bilişim ağı (EBA) portalına katılımın incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 407-422.
Demiral, G. (2019). Endüstri 4.0’in insan kaynaklarına yönelik etkileri: teknolojik değişim farkındalığı üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 80, 191-208.
Deryakulu, D. (1991). Eğitim teknolojisi, iletişim, öğrenme. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 24(2), 527-531.
Ekici, S., & Yılmaz, B. (2013). FATİH projesi üzerine bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 27(2), 317-339.
Genç Ersoy, B. (2021). Türkçe öğretiminde eğitsel oyun kullanımı: Bir meta-tematik analiz çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 510-530.
Gençer, Ö., & Gezer, U. (2022). Web 2.0 araçlarına dayalı sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(2), 83-91.
Gül, Ş., & Sözbilir, M. (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 178, 85-102.
Günay, D. (2017). Teknoloji nedir? Felsefi bir yaklaşım. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1, 163-166. DOI: 10.5961/jhes.2017.194
Gürgil, F. (2018). An examination of postgraduate theses in social studies education (2012-2017) according to various variables. Recep Efe, Irina Koleva and Emin Atasoy (Edts.), Recent Researches in Education içinde (s.212-228). Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
Kaplan, E., Saraçoğlu, S. & Bektaş, O. (2022) Fen eğitimi alanında Türkiye’de yürütülmüş doktora tezlerinin tematik analizi. International Journal of Education and New Approaches, 5(1), 22-48. DOI: https://doi.org/10.52974/jena.1070415
Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
Kaya, D., & Aydoğdu. Ş. (2022). Teknoloji destekli matematik eğitimi: Türkiye’deki lisansüstü tezlerin incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı. 185-203.
Kırımlı, H., & Demirezen, S. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Web 2.0 teknolojilerine yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 62, 527-558.
Köse, S., & Yüzüak, A., V. (2020). Fen ve matematik eğitiminde ters yüz edilmiş sınıf modeliyle ilgili yapılan çalışmalar: Tematik bir inceleme. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 15-33.
MEB (2023). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar)
MEB (2024). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ( 4, 5, 6 ve 7. sınıflar).
Miles, M., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, (2nd Edition), California: Sage Press.
Oruç, Ş., & Teymuroğlu, B. (2016) Sosyal bilgiler öğretiminde çizgi film kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. International Journal of Field Education, 2(2), 92-106.
Özkaral, T. C., & Dursun, A. N. (2022). 6. sınıf sosyal bilgiler dersi EBA videolarının sosyal bilgiler programıyla uyumunun incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 13(50), 1386-1407. DOI: http://dx.doi.org/10.35826/ijoess.3170
Özcan, M. F., & Şahin, N. (2021). 21. Yüzyıl eğitim teknolojisi. Eğitim Yayınevi.
Parlar H., & Kart, S., (2022). COVID-19 döneminde akademisyenlerin akademik motivasyon ve yayın performansının incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 12(3), 519-536. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1128593
Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the horizon, 9(5), 1-6.
Sağlam, M. (1990). Bilimsel ve teknolojik gelişmenin sosyal ve kültürel boyutları. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 5(1), 233-241.
Sallabaş, F., ve Polat, T. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde teknoloji tabanlı konular üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 7(2), 183-212.
Seyhan, A., & Küçük, S. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının artırılmış gerçeklik uygulaması geliştirme deneyimleri ve görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(1), 56-63. DOI: https://doi.org/10.5961/jhes.2021.428
Şad, S. N., & Nalçacı, Ö. İ. (2015). Öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 177-197.
Şahin, İ. (2003). Küreselleşme, dijital teknoloji ve eğitim'de yeni yaklaşımlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4). 1-10.
Şanlısoy, S. (1999). Bilgi toplumunda ortaya çıkabilecek sorunlar. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2). 169-184.
Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y., & Yıldırım, Y. (2008). Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 439-458.
Şimşek, N., & Yaşar, A. (2019). GeoGebra ile ilgili lisansüstü tezlerin tematik ve yöntemsel eğilimleri: Bir içerik analizi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 290-313.
Taş., H. Y. (2018). Dördüncü sanayi devrimi’nin (Endüstri 4.0) çalışma hayatına ve istihdama muhtemel etkileri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1817-1836. DOI: 10.26466/opus.479123
Tavşanlı, Ö. F., & Kaldırım, A . (2020). Türkiye'de süreç temelli yazma yaklaşımı: Bir tematik analiz çalışması. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1), 108-138.
Tepe Yalçın, F., & Adıgüzel, T. (2017). Eğitim kurumlarında teknoloji ile değişim süreci: Bir yükseköğretim kurumu örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1242-1261.
Ural, M. (2015). Antik Yunan’da “teknik”: Teknoloji felsefesi tarihine genel bir bakış. Mavi Atlas, 4, 136-144.
Yaylak, E.(2019). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminin yükseköğretimdeki durumu. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 800-838.
Yeşiltaş, E. (2016). An analysis of social studies teachers' perception levels regarding web pedagogical content knowledge. International Education Studies, 9(4), 108-123. DOI: http://dx.doi.org/10.5539/ies.v9n4p108
Yeşiltaş, E., & Turan, R. (2015). Sosyal bilgiler öğretimine yönelik geliştirilen bilgisayar yazılımının akademik başarı ve tutuma etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(5), 1-23.
Yıldırım, M., & Şimşek, U. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin derslerinde teknoloji kullanma durumları. International Journal of New Approaches in Social Studies, 7(1), 64-83. DOI: https://doi.org/110.38015/sbyy.1243244
Yılmaz, M., M., Özen Uyar, R. & Dikici Sığırtmaç, A. (2020). Okul öncesi fen eğitimi alanında yapılan çalışmaların tematik içerik analizi: 2015-2019 yılları arası. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 553-589.
YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
