Orjinal Araştırma Makalesi | Gelecek Vizyonlar Dergisi 2021, Cil. 5(6) 41-49
Hüseyin Mertol & Candan Kaymak
ss. 41 - 49 | DOI: https://doi.org/10.29329/fvj.2021.403.4 | Makale No: fvj.2021.043
Yayın tarihi: Aralık 04, 2021 | Okunma Sayısı: 95 | İndirilme Sayısı: 626
Özet
Kültür Coğrafyasının alt dallarından biri olan müzik coğrafyası mekân ve sesler arasında ki ilişkiye odaklanır. Kültürün birçok öğesinde olduğu gibi müzikte de mekânsal yansımalar mevcuttur. Türk kültür ve geleneğinde köklü ve yaygın bir müzik türü olan türküler bu bağlamda çalışma konusu olarak tespit edilmiştir. Çünkü Türk kültürünü en iyi yansıtan kültür unsurlarından biri türkülerdir. Çalışma evreni olan Tokat yöresi repertuvarında yer alan Hey Onbeşli Onbeşli, Burçak Tarlası, Değmen Benim Gamlı Yaslı Gönlüme, Dere Geliyor Dere, gibi birçok eser bu gün yurt genelin de tanınmaktadır ve coğrafi kavram içeren birçok eser mevcuttur. Yapılan bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden yazılı literatürün taranması ile yürütülmüş olup Tokat yöresi repertuvarında yer alan 167 adet türkü (kırık hava) analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda erserler coğrafyanın yanın çalıma konusu olan fiziki unsurlar, beşeri ekonomik unsurlar ve yer yön adları şeklinde üç başlık altında incelenmiştir. Tokat türkülerinin coğrafya merkezli okunuşu sonucun da tespit edilen kelimeler içinde çok çeşitli fiziki unsurlar yer alsa da yörede bulunan coğrafi unsurların kullanılış sıklığı belirgin bir biçimde gözlenmektedir Yeşilırmak havzasında yer alan ve dağlık bir yapıya sahip olan ilin özellikle dağlarının ve akarsularının belirgin bir biçimde türkülerine yansıdığı görülmüştür. Yer ve yön adlarının kullanılış sayısı ve sıklığı incelendiğinde yakın yer adlarının olan yerleşme ve yapıların uzak olanlara oranla daha fazla kullanılmasının yanı sıra türkülerde bazı yer adlarının eski isimleri ile kullanılması da dikkat çeken bir durumdur. Çalışma kapsamın da ele anlanan üçüncü başlık içerinde yer alan yaylaların birçok özelliği ile türkülere konu olduğu görülmüştür. İncelen eserler ile yöre coğrafyası arasında kuvvetli bir ilişki saptanıştır. Literatürde yer alan benzer çalışmalarla büyük oranda uyumlu sonuçlara ulaşılmıştır kültürün bir parçası olan kürküler aynı zaman da coğrafi mekânın izlerini de taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafya, Müzik, Türkü, Tokat, Müzik Coğrafyası, Coğrafyanın Türkülere Yansıması
Bu makaleye nasıl atıf yapılır? |
---|
APA 6th edition Harvard Chicago 16th edition |